انواع سنسور فشار | حسگرهای اندازه‌گیری فشار در صنایع مختلف

سنسور فشار (Pressure Sensor) یکی از مهم‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری در سیستم‌های صنعتی، خودرویی، پزشکی و آزمایشگاهی است. این سنسورها وظیفه دارند فشار مایعات یا گازها را به سیگنال الکتریکی قابل پردازش تبدیل کنند.

بسته به نوع طراحی، دقت، تکنولوژی اندازه‌گیری و کاربرد، سنسورهای فشار در مدل‌ها و دسته‌بندی‌های متنوعی ارائه می‌شوند که انتخاب صحیح آن‌ها تأثیر مستقیمی در کارایی سیستم دارد.

---

انواع سنسور فشار از نظر تکنولوژی عملکرد

1. سنسور فشار پیزورزیستیو (Piezoresistive)

• پرکاربردترین تکنولوژی در سنسورهای صنعتی

• تغییر مقاومت الکتریکی در اثر اعمال فشار

• دقت بالا، قیمت مناسب

• مناسب برای مایعات و گازها

2. سنسور فشار خازنی (Capacitive)

• تغییر ظرفیت خازنی بین دو صفحه در اثر تغییر فشار

• دقت بالا، پاسخ سریع

• مناسب برای کاربردهای پزشکی، تهویه مطبوع و اندازه‌گیری دقیق

3. سنسور فشار پیزوالکتریک (Piezoelectric)

• تولید ولتاژ در اثر فشار واردشده به کریستال‌های خاص

• پاسخ سریع، مناسب برای فشارهای دینامیک (تغییر سریع)

• کاربرد در توربوماشین‌ها، ارتعاشات و آزمون‌های ضربه‌ای

4. سنسور فشار مغناطیسی (Magnetic / Hall Effect)

• تغییر میدان مغناطیسی در اثر فشار

• مناسب برای کاربردهای خاص، دقت متوسط

• حساس به نویز مغناطیسی محیط

5. سنسور فشار نوری (Optical Pressure Sensor)

• استفاده از نور و فیبر نوری برای اندازه‌گیری فشار

• مناسب برای محیط‌های با نویز بالا یا مناطق انفجاری

• دقت بسیار بالا، قیمت بالاتر

---

انواع سنسور فشار از نظر ساختار و کاربرد

1. سنسور فشار نسبی (Gauge Pressure Sensor)

• اندازه‌گیری فشار نسبت به فشار محیط (اتمسفر)

• رایج‌ترین نوع در صنایع

2. سنسور فشار مطلق (Absolute Pressure Sensor)

• اندازه‌گیری فشار نسبت به خلا مطلق

• مناسب برای کاربردهای دقیق و کالیبراسیون

3. سنسور فشار تفاضلی (Differential Pressure Sensor)

• اندازه‌گیری اختلاف فشار بین دو نقطه

• کاربرد در کنترل فیلترها، دبی‌سنجی، اندازه‌گیری سطح غیرمستقیم

4. سنسور خلا یا وکیوم (Vacuum Pressure Sensor)

• اندازه‌گیری فشار پایین‌تر از اتمسفر

• کاربرد در سیستم‌های خلاء و اتاق‌های تمیز

5. سنسور فشار دیجیتال

• دارای نمایشگر داخلی، خروجی دیجیتال یا پروتکل‌هایی مانند Modbus یا IO-Link

• مناسب برای کاربردهای اتوماسیون صنعتی و مانیتورینگ

6. سنسور فشار مینیاتوری (Miniature)

• ابعاد بسیار کوچک، مناسب برای ابزار دقیق پزشکی یا فضاهای محدود

---

خروجی‌های متداول سنسورهای فشار

• خروجی آنالوگ: ولتاژ (0-10V)، جریان (4-20mA)

• خروجی دیجیتال: I2C، SPI، CAN، Modbus، HART

• خروجی سوئیچینگ (ON/OFF): برای کاربردهای ساده کنترلی

---

کاربردهای سنسور فشار

• صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

• سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیک

• اتومبیل‌ها (سنسور فشار تایر، روغن، سوخت)

• دستگاه‌های تهویه مطبوع (HVAC)

• تجهیزات پزشکی (مانیتورینگ فشار خون، ونتیلاتورها)

• آزمایشگاه‌ها و کالیبراسیون

---

برندهای معتبر سنسور فشار

• WIKA (آلمان) – از پیشگامان سنسورهای صنعتی

• Keller (سوئیس) – تخصصی در سنسورهای فشار مطلق و تفاضلی

• Honeywell (آمریکا)

• Siemens (آلمان)

• Danfoss (دانمارک)

• BD Sensors (آلمان)

• Ashcroft (آمریکا)

• Bosch (آلمان) – سنسورهای خودرویی و صنعتی

• TE Connectivity (آمریکا)

---

نکات مهم در انتخاب سنسور فشار مناسب

• بازه فشار کاری (Range)

• نوع سیال (مایع یا گاز، خورنده یا غیرخورنده)

• نوع فشار مورد نیاز (نسبی، مطلق، تفاضلی)

• نوع خروجی (آنالوگ یا دیجیتال)

• شرایط محیطی (دما، رطوبت، لرزش)

• استانداردهای حفاظتی (IP، ضد انفجار، ضد خوردگی)

---

تفاوت سنسور فشار با ترانسمیتر فشار

---