ابزار دقیق فشار | اندازه‌گیری، نمایش و کنترل فشار در فرآیندهای صنعتی

ابزار دقیق فشار به مجموعه‌ای از تجهیزات گفته می‌شود که برای اندازه‌گیری، نظارت، کنترل و انتقال فشار سیالات (مایعات یا گازها) در سیستم‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها نقش حیاتی در حفظ ایمنی، دقت عملکرد و بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی دارند.

ابزارهای فشار در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاه‌ها، آب و فاضلاب، صنایع غذایی و دارویی کاربرد فراوان دارند و از اجزای جدایی‌ناپذیر سیستم‌های کنترلی و اتوماسیون صنعتی به‌شمار می‌روند.

---

انواع ابزار دقیق فشار

1. سنسور فشار (Pressure Sensor)

• حسگر اولیه برای اندازه‌گیری فشار

• خروجی آنالوگ یا دیجیتال برای استفاده در کنترلرها یا سیستم‌های مانیتورینگ

• انواع: پیزوالکتریک، خازنی، مقاومتی، نوری

2. ترانسمیتر فشار (Pressure Transmitter)

• اندازه‌گیری فشار و تبدیل آن به سیگنال آنالوگ (مانند 4-20mA) یا دیجیتال (HART, Modbus)

• قابلیت انتقال اطلاعات به سیستم‌های PLC و DCS

• مناسب برای کاربردهای صنعتی حساس و فرآیندهای پیچیده

3. گیج فشار (Pressure Gauge)

• نمایشگر مکانیکی یا دیجیتال برای مشاهده مستقیم فشار

• رایج‌ترین و ساده‌ترین ابزار اندازه‌گیری فشار

• انواع: آنالوگ (با بوردون، دیافراگم یا کپسول)، دیجیتال، خلا (وکیوم گیج)

4. سوئیچ فشار (Pressure Switch)

• فعال‌سازی یا قطع مدار الکتریکی در فشارهای خاص

• کاربرد در حفاظت از سیستم‌ها، راه‌اندازی پمپ‌ها و هشدار سطح فشار

• قابل تنظیم برای محدوده‌های دلخواه

5. ایندیگیتور فشار (Pressure Indicator)

• نمایش دقیق فشار روی نمایشگرهای دیجیتال

• قابل استفاده با سنسورها و ترانسمیترهای فشار

• نصب در تابلو یا محل فرآیند

6. ترانسدیوسر فشار (Pressure Transducer)

• شبیه ترانسمیتر ولی معمولاً با خروجی ولتاژی یا میلی‌ولت

• استفاده در سیستم‌های آزمایشگاهی یا کاربردهای خاص با نیاز به دقت بالا

---

انواع فشار قابل اندازه‌گیری

• فشار نسبی (Gauge Pressure): نسبت به فشار محیط

• فشار مطلق (Absolute Pressure): نسبت به خلا مطلق

• فشار تفاضلی (Differential Pressure): اختلاف فشار بین دو نقطه

• فشار منفی (Vacuum Pressure): کمتر از فشار محیط

---

کاربردهای ابزار دقیق فشار

• کنترل فشار در خطوط گاز، بخار، مایعات و هوا

• حفاظت از سیستم‌های پمپاژ، کمپرسورها و بویلرها

• اندازه‌گیری سطح غیرمستقیم در مخازن بسته (با فشار تفاضلی)

• ایمنی در فرآیندهای شیمیایی و پالایشگاهی

• اندازه‌گیری خلا در سیستم‌های وکیوم

---

برندهای معتبر ابزار دقیق فشار

• WIKA (آلمان) – پیشرو در گیج و ترانسمیتر فشار

• Siemens (آلمان)

• Endress+Hauser (سوئیس)

• Emerson / Rosemount (آمریکا)

• Danfoss (دانمارک)

• Ashcroft (آمریکا)

• Yokogawa (ژاپن)

• ABB (سوئیس)

• Honeywell (آمریکا)

• Keller (سوئیس)

---

نکات مهم در انتخاب ابزار فشار مناسب

• نوع فشار (Gauge / Absolute / Differential)

• بازه اندازه‌گیری مورد نیاز

• نوع سیال (مایع، گاز، خورنده یا غیرخورنده)

• دمای کاری و فشار کاری محیط

• دقت و نوع خروجی مورد نیاز (آنالوگ، دیجیتال)

• جنس بدنه (استنلس استیل، برنج، آلیاژ خاص)

---

تفاوت گیج فشار و ترانسمیتر فشار